Gayrimenkul değerleme, taşınmazın ekonomik, hukuki ve fiziki özelliklerinin analiz edilerek piyasa koşullarına uygun olarak değerinin tespit edilmesi işlemidir. Bu süreçte, mülkün çevresel faktörleri, imar durumu, mülkiyet hakları, pazar koşulları ve benzeri unsurlar detaylı bir şekilde incelenir.
Ekspertiz hizmeti, gayrimenkulün teknik, ekonomik ve hukuki özelliklerinin bağımsız ve tarafsız bir şekilde incelenmesi ve bu incelemeye dayalı olarak mülkün değerinin belirlenmesidir. Bu hizmet genellikle bankalar, sigorta şirketleri ve yatırımcılar tarafından talep edilir.
Değerleme, gayrimenkulün gerçek piyasa değerini belirleyerek yatırımcıların, alıcıların ve finansal kuruluşların doğru kararlar almasını sağlar. Yanlış ya da eksik bilgiye dayalı bir değer tespiti, finansal kayıplara veya yanlış yatırım kararlarına yol açabilir.
Ekspertiz raporu, mülkün özelliklerine ve bulunduğu bölgeye göre değişmekle birlikte genellikle 2-7 iş günü içinde hazırlanır. Ancak büyük projeler, ticari gayrimenkuller ya da kompleks mülklerde bu süre uzayabilir.
Değerleme raporu, gayrimenkul alım-satımı, kredi kullanımı, varlık yönetimi, sigorta poliçelerinin düzenlenmesi, miras paylaşımı ve yatırım kararları gibi durumlarda zorunlu veya tavsiye edilen bir belgedir.
Piyasa koşulları sürekli değiştiğinden, değerleme raporları genellikle 6 ay boyunca geçerli kabul edilir. Ancak piyasa volatilitesinin yüksek olduğu dönemlerde bu süre daha kısa olabilir.
Değerleme raporu, taşınmazın gerçek değerini ortaya koyarak alıcı ve satıcının piyasa koşullarına uygun bir fiyat belirlemesine yardımcı olur. Rapor, özellikle finansman sağlayan bankalar ve yatırımcılar için önemli bir referans niteliğindedir.
Konut, ticari gayrimenkuller, sanayi yapıları, arsa, arazi, tarım alanları, oteller, alışveriş merkezleri, limanlar gibi çeşitli taşınmazlar için değerleme yapılabilir. Her mülk tipi için farklı değerleme yöntemleri uygulanır.
Rapor, taşınmazın fiziksel ve hukuki durumu, emsallerle karşılaştırmalı değer analizi, bölgenin ekonomik ve sosyo-kültürel yapısı, çevre düzenlemeleri, mülkün bulunduğu konumun gelecekteki değer potansiyeli gibi bilgileri içerir.
Değerleme için gerekli belgeler arasında tapu belgesi, yapı kullanma izin belgesi, imar durumu, varsa kira sözleşmesi ve mülkiyete ilişkin diğer resmi belgeler yer alır. Bu belgeler, mülkün yasal durumu ve geçmişi hakkında bilgi verir.
Bireyler, yatırımcılar, finansal kuruluşlar, kamu kurumları, sigorta şirketleri ve gayrimenkul geliştirme firmaları değerleme raporu talep edebilir. Bu raporlar genellikle finansman, sigorta, yatırım ve vergilendirme gibi konularda kullanılır.
Ekspertiz raporları, Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) tarafından lisanslı değerleme şirketleri tarafından düzenlenir. Bu şirketler, SPK'nın belirlediği etik kurallar ve standartlar çerçevesinde çalışır.
Değerleme ücreti, taşınmazın türüne, büyüklüğüne, bulunduğu bölgeye ve değerleme sürecinin karmaşıklığına bağlı olarak değişiklik gösterir. Büyük projeler ve ticari gayrimenkuller, konutlara kıyasla daha yüksek maliyetli olabilir.
Evet, gayrimenkulün yerinde incelenmesi zorunludur. Fiziki inceleme, mülkün mevcut durumu, çevresel faktörler ve yasal durumu hakkında bilgi edinilmesini sağlar. Bu inceleme olmadan doğru bir değer tespiti yapmak mümkün değildir.
Değerleme süreci, ön inceleme, saha ziyareti, belge kontrolü, emsal analizleri, piyasa araştırması ve sonuçların raporlanması gibi aşamalardan oluşur. Her aşama, profesyonel ekipler tarafından detaylı bir şekilde gerçekleştirilir.
Değerleme raporu, değerleme süreci tamamlandıktan sonra dijital formatta veya basılı olarak talep sahibine iletilir. Raporun resmi geçerliliği SPK onaylı olmasıyla sağlanır.
Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) tarafından lisanslanmış değerleme şirketlerinin hazırladığı raporlar bankalar ve finansal kuruluşlar tarafından kabul edilmektedir. Bu raporlar, kredi değerlendirme süreçlerinde temel referans niteliğindedir.
Değerleme süresi, mülkün türüne, büyüklüğüne ve lokasyonuna bağlı olarak değişir. Standart bir konut değerlemesi genellikle 3-7 iş günü sürerken, ticari mülkler ve büyük projeler için bu süre uzayabilir.
Arsa değerlemesi, arsanın imar durumu, büyüklüğü, konumu, çevresel faktörler ve pazar koşulları dikkate alınarak yapılır. Arsanın gelecekteki kullanım potansiyeli de önemli bir faktördür.
Konutun yaşı, büyüklüğü, kat planı, iç-dış özellikleri, lokasyonu, çevredeki emsal satışlar ve piyasa koşulları analiz edilerek değerleme yapılır. Bu süreçte, konutun inşaat kalitesi ve yenilik durumu da göz önüne alınır.
